Abstrakt
Artykuł jest wstępną analizą uwarunkowań ekonomicznych systemów
ochrony zdrowia w Hiszpanii i Portugalii. Opisane są w nim ich struktury
organizacyjne oraz wymienione podmioty w nich funkcjonujące. Przedstawione
są zmiany na przestrzeni ostatnich lat w sytuacji gospodarczej obu krajów
(w tym wpływu na nie światowego kryzysu finansowego, jaki rozpoczął się
w roku 2008) oraz konsekwencje, jakie zmiany te miały dla polityki ochrony
zdrowia. W artykule podane są podstawowe dane liczbowe odnoszące
się do obu systemów oraz opisane są niektóre rozwiązania organizacyjne
służące podnoszeniu ich efektywności. Przedstawione są również ich
elementy wywodzące się sprzed transformacji demokratycznej, obniżające tę
efektywność. Prawdopodobnie najważniejszy z nich to odrębne „podsystemy”
ochrony zdrowia dla niektórych grup zawodowych (w tym dla przykładu
pracowników administracji, sądownictwa i wojska), które współpracują
z powszechną opieką zdrowotną, ale też utrudniają jej jednolite i klarowne
działanie. Prawdopodobnie w dużej mierze, na skutek pozostawienia
tych elementów w obu systemach i związanego z tym braku dostatecznej
optymalizacji ich działania, Portugalia znajduje się dopiero na trzynastym
miejscu, a Hiszpania aż na dziewiętnastym miejscu w europejskim rankingu
systemów ochrony zdrowia Health Consumer Index (badającym te systemy
przy użyciu pięćdziesięciu szczegółowych kryteriów). Godna dokładniejszych
badań i przeniesienia do polskiego systemu ochrony zdrowia jest „stała
recepta”, stosowana od lat w Hiszpanii, znacznie obniżająca obciążenie lekarzy
pracą niezwiązaną bezpośrednio z leczeniem, a w konsekwencji ich niedobór.