Czy Chiny zapanują nad światem w połowie XXI wieku?

Abstrakt

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie postawione w tytule: czy Chiny zapanują nad światem w połowie XXI w.? Hipotezą główną jest konstatacja, że dziś nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi, biorąc pod uwagę odległą perspektywę, czyli połowę XXI w., i olbrzymią dynamikę zmian, które obecnie zachodzą na świecie. Kolejną hipotezą jest stwierdzenie, że rywalizacja Chin i Stanów Zjednoczonych o hegemonię nad światem nie odbywa się w geoekonomicznej i geostrategicznej próżni, a na jej przebieg i efekty mają i będą miały istotny wpływ także inne podmioty prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych, m.in. mocarstwa regionalne, zwłaszcza należące do tzw. grupy BRICS na czele z Rosją oraz Unia Europejska i NATO. Poza tym na
walkę Chin i USA o przywództwo nad światem również będą miały wpływ takie procesy, jak międzynarodowa integracja/dezintegracja i globalizacja/deglobalizacja oraz narastające w polityce zagranicznej wielu państw, także w Chinach
i USA, populizm, nacjonalizm i izolacjonizm. W artykule stawiam kilka pytań adekwatnych do postawionych hipotez badawczych, m.in.: jakimi atutami politycznymi, międzynarodowymi, gospodarczymi, technologicznymi i wojskowymi/strategicznym dysponują Chiny, aby mogły w tych obszarach z powodzeniem rywalizować ze Stanami Zjednoczonymi? Czy Stany Zjednoczone pogodzą się z perspektywą utraty przywództwa nad światem? Czy nadal możliwa jest pokojowa współpraca Chin i USA oraz ich wspólne przywództwo nad światem w ramach tzw. Chimeryki, czyli bipolarnego porządku międzynarodowego, którego teoretyczne koncepcje
były rozważane w nauce o stosunkach międzynarodowych już na przełomie XX i XXI w. przez wielu amerykańskich badaczy i ekspertów? Ponadto: czy nowy porządek międzynarodowy, który ostatecznie wyłoni się z obecnego międzynarodowego marazmu, będzie demokratyczny i pokojowy? Czy będzie to ład unipolarny, bipolarny, czy wielobiegunowy?