Abstrakt
Badania zespołowe, których wyniki przedstawiono w skróconym raporcie,
stanowią drugą próbę empirycznej weryfikacji operacyjnego modelu mnożnika
w gospodarce otwartej. Dotyczą one efektów mnożnikowych Turcji
(poprzednio Polski) oraz Unii Europejskiej, generowanych przez ich handel
wzajemny. W celu zapewnienia porównywalności wyników zastosowano nie
tylko taką samą konstrukcję modelu, ale także taki sam przedział zmienności
mnożnika. W obu bowiem badaniach dane liczbowe, potrzebne do ustalenia
górnej granicy mnożnika, mogły być oparte na takich samych wielkościach
stystycznych, dotyczących Unii Europejskiej, opublikowanych przez Eurostat.
Wyniki badań umożliwiają stwierdzenie, że proces mnożnikowy, którego
realność była kwestionowana przez austriacką szkołę ekonomii, a w ślad za
nią przez neoliberalizm, występuje w praktyce, a jego efekty są możliwe do
skwantyfikowania. W przypadku Turcji średni ważony mnożnik w okresie
trzynastu lat wyniósł 2,69, podczas gdy w UE 3,35. Przyrosty PKB generowane
przez handel wzajemny w całym badanym okresie osiągnęły w Turcji poziom
78 mld euro, a w UE 112 mld euro. Kształtowanie się zarówno mnożników,
jak i przyrostów PKB wykazuje prawidłowości podobne jak w badaniach dotyczących
handlu wzajemnego Polski z UE.