Abstrakt
Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, jaką rolę będzie odgrywał
system euroatlantycki w wielobiegunowym ładzie międzynarodowym
i czy będzie on w stanie zapewnić światu pokój i bezpieczeństwo? Czy nadal
będzie mógł konkurować z rosnącymi potęgami Chin, Indii, Rosji i innymi
mocarstwami wschodzącymi? Autor stawia tezę, że dzisiaj bardzo trudno
odpowiedzieć na te pytania, gdyż świat staje się coraz mniej przewidywalny,
a dynamika zachodzących w nim zmian jest bezprecedensowa. W dodatku
pozostaje on w cieniu wciąż trwającego kryzysu finansowo-gospodarczego
i nadal trudno przewidzieć, kiedy się on skończy i jakie będą jego konsekwencje
dla Stanów Zjednoczonych, Unii Europejskiej oraz dla innych uczestników
współczesnych stosunków międzynarodowych.
Autor pokazuje, że dziś powstaje nowy, wielobiegunowy i wielocywilizacyjny
porządek światowy, a lata 1991–2010 dowiodły, iż Wspólnota Atlantycka
była nieprzygotowana na upadek ładu bipolarnego i rozpad sowieckiego
imperium, które uważano za największe zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa
międzynarodowego. Ponadto autor zastanawia się, czy możliwy
jest renesans Wspólnoty Atlantyckiej i czy będzie ona mogła odgrywać taką
rolę w XXI w., jaką odgrywała pod egidą Stanów Zjednoczonych w drugiej
połowie XX w. Stawia tezę, że jeśli Wspólnota Atlantycka wyjdzie zwycięsko
z obecnego impasu, to stanie się współautorem nowego multipolarnego ładu
międzynarodowego. Jeśli zaś tak się nie stanie, to świat czekają lata chaosu,
konfliktów i wojen, gdyż Chiny czy Indie jeszcze przez kilkanaście, a nawet
przez kilkadziesiąt lat nie będą na tyle silne, aby stworzyć nowy pokojowy ład
międzynarodowy, z pominięciem lub zmarginalizowaniem Wspólnoty Atlantyckiej.