Abstrakt
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jaką rolę będzie odgrywał system
euroatlantycki w wielobiegunowym ładzie międzynarodowym i czy będzie
on w stanie zapewnić światu pokój i bezpieczeństwo. Czy nadal będzie on
mógł konkurować z rosnącymi potęgami Chin, Indii, Rosji i innymi mocarstwami
wschodzącymi? Autor stawia tezę, że dziś jest bardzo trudno odpowiedzieć
na powyższe pytania, gdyż świat staje się coraz mniej przewidywalny,
a dynamika zachodzących w nim zmian jest bezprecedensowa. W dodatku jest
on pogrążony w kryzysie finansowo-gospodarczym, o którym nadal trudno
powiedzieć, kiedy się skończy i jakie będą jego konsekwencje dla Stanów
Zjednoczonych, Unii Europejskiej oraz innych uczestników współczesnych
stosunków międzynarodowych.
Autor pokazuje, że powstaje dziś nowy, wielobiegunowy i wielocywilizacyjny
porządek światowy. Lata 1991–2010 dowodzą, że Wspólnota Atlantycka
była kompletnie nieprzygotowana na upadek ładu bipolarnego i rozpad
sowieckiego imperium, które uważano za największe zagrożenie dla pokoju
i bezpieczeństwa międzynarodowego. Ponadto autor zastanawia się, czy możliwy
jest renesans Wspólnoty Atlantyckiej i czy będzie ona mogła odgrywać
w XXI wieku taką rolę, jaką odgrywała pod egidą Stanów Zjednoczonych
w drugiej połowie XX wieku. Stawia tezę, że jeśli Wspólnota Atlantycka
wyjdzie zwycięsko z obecnego impasu, to stanie się współautorem nowego
multipolarnego ładu międzynarodowego. Jeśli zaś tak się nie stanie, to świat
czekają lata chaosu, konfliktów i wojen, gdyż Chiny czy Indie jeszcze przez
kilkanaście, a nawet przez kilkadziesiąt lat nie będą na tyle silne, aby stworzyć
nowy pokojowy ład międzynarodowy z pominięciem lub zmarginalizowaniem
Wspólnoty Atlantyckiej.