Abstrakt
Beneluks to powszechnie znany skrót europejskiej organizacji utworzonej
przez trzy państwa: Królestwo Belgii, Królestwo Niderlandów i Wielkie
Księstwo Luksemburga. Beneluks rozpoczął działalność w 1944 roku jako
unia celna, która w 1958 roku zakończyła się traktatem ustanawiającym Unię
Gospodarczą Beneluksu. Nowy traktat Beneluksu podpisano 17 czerwca
2008 roku w Hadze. Odtąd współpraca skupia się na następujących głównych
obszarach: rynku wewnętrznym i unii gospodarczej, zrównoważonym rozwoju
oraz sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Celem (misją) Beneluksu jest jak
najlepsza współpraca między państwami ją tworzącymi i zapewnienie dobrobytu
obywatelom Belgii, Niderlandów i Luksemburga.
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej spadło zainteresowanie polskich
polityków funkcjonowaniem państw Beneluksu, choć obecnie rządy
demokratycznej Polski korzystają ze wspólnego dorobku wszystkich państw
wchodzących w jej skład. Polityka zagraniczna rządów polskich wobec państw
Beneluksu obecnie jest prowadzona wyłącznie w ramach Grupy Wyszehradzkiej,
w formacie V4+ (plus). W dniu 19 czerwca 2017 roku w Warszawie,
po 16 latach przerwy, spotkali się premierzy państw Grupy Wyszehradzkiej
i Beneluksu.
Impulsem do powrotu do rozmów na poziomie premierów była tocząca się
debata o przyszłości Unii Europejskiej. Państwa V4 i Beneluks dzielą zasadniczo
dwie kwestie. Pierwsza to polityka migracyjna – państwa Unii Beneluksu
opowiadają się za rozwiązaniem kwotowym, czemu sprzeciwiają się kraje
czwórki wyszehradzkiej. Druga linia podziału dotyczy integracji europejskej
w ramach „wielu prędkości”. W tej kwestii są różnice także wewnątrz V4, ale
większość opowiada się za jej odrzuceniem. Współpraca Wyszehrad–Beneluks
polega obecnie na podejmowaniu prób tworzenia koalicji z państwami
Beneluksu w unijnych głosowaniach dla osiągnięcia ponadregionalnych porozumień.
Dotychczasowe doświadczenia każą zachować sceptycyzm w prognozowaniu
porozumienia Czech, Węgier, Polski i Słowacji oraz Holandii, Belgii
i Luksemburga. Spotkanie w Warszawie dowiodło, że debata nad przyszłością
Unii Europejskiej w znacznej mierze będzie się toczyć najpierw w obrębie
grup regionalnych, a później formalnie na forum unijnym.