Abstrakt
W badaniu wykorzystano dane empiryczne z lat 1999–2020, aby empirycznie zbadać hipotezę Lewiatana dla Polski, kraju unitarnego o zdecentralizowanym systemie finansowym. Testowana hipoteza badawcza zakłada, że stopień decentralizacji finansowej i wielkość sektora rządowego są ze sobą negatywnie powiązane. Zidentyfikowano również czynniki, które stymulują lub ograniczają wzrost sektora rządowego i wydatków publicznych. Podstawą modelowania makroekonometrycznego jest wielowymiarowa analiza kointegracji. Odrzucenie lub potwierdzenie hipotezy Lewiatana zależy od rodzaju miary decentralizacji i sektora publicznego. Wielkość sektora rządowego mierzona udziałem PKB w wydatkach publicznych maleje w długim okresie po decentralizacji
administracyjnej. Natomiast decentralizacja dochodów własnych zmniejsza stosunek pracowników administracji publicznej do całkowitej liczby ludności Polski. Te zależności potwierdzają słuszność hipotezy Lewiatana. Jednak w długim okresie decentralizacja wydatków publicznych zwiększa udział PKB w całkowitych wydatkach publicznych i zatrudnieniu w administracji publicznej w odniesieniu do populacji w wieku produkcyjnym w kraju. Tymczasem w długim okresie decentralizacja wydatków na administrację i wynagrodzenia pracowników administracji zwiększa zatrudnienie w administracji rządowej w odniesieniu do całkowitej liczby ludności i populacji w wieku produkcyjnym. Przypadki te stanowią podstawę do odrzucenia hipotezy Lewiatana.