Abstrakt
Intensywny wzrost regulacji prawnych i pozaprawnych oraz powstawanie
nowych instytucji egzekwowania prawa zwiększają ryzyko wystąpienia braku
zgodności u podmiotów uczestniczących w obrocie gospodarczym. Przedsiębiorstwa,
chcąc uniknąć konsekwencji wynikających z braku zgodności z obowiązującymi
regulacjami, wdrażają unormowania compliance mające na celu
minimalizowanie ryzyka ich wystąpienia. Dotychczas zjawisko to dotyczyło
tylko największych przedsiębiorstw działających w szczególnych branżach.
Aktualnie unormowania compliance stają się coraz popularniejsze w małych
i średnich przedsiębiorstwach, jak również są strategicznym czynnikiem rozwoju
i wzrostu konkurencyjności. Mając powyższe na uwadze, celem artykułu
było przedstawienie genezy i okoliczności rozwoju unormowań compliance.
Przyjęto i omówiono hipotezę, że genezy compliance należy doszukiwać
się na przełomie XIX i XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Następnie
przytoczono wydarzenia, które miały kluczowy wpływ na rozwój unormowań
compliance, tj. aferę Watergate i śledztwo Komisji Papierów Wartościowych
i Giełd, nadużycia dotyczące zamówień publicznych w amerykańskim
przemyśle zbrojeniowym lat osiemdziesiątych, powołanie Komisji Krajowej
ds. Oszustw w Sprawozdawczości Finansowej i utworzenie Komitetu Organizacji
Sponsorujących Komisję Treadwaya, reformę prawa karnego Ronalda
Reagana, pracę Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju na rzecz
zwalczania korupcji oraz skandale korporacyjne z lat dwutysięcznych (Enron,
WorldCom).