Abstrakt
Kształtowanie zasad finansowania Unii Europejskiej mających obowiązywać
od 2014 roku wiąże się z poważnymi wyzwaniami. Zważywszy na istniejące
różnice w poziomie rozwoju gospodarczego krajów Unii w obecnym
składzie, za istotne należy uznać zachowanie mechanizmów solidarności.
Istnieją obawy, że w następnym okresie solidarność ta ulegnie dalszemu
zmniejszeniu. Ustanowienie nowego źródła zasobów własnych w postaci wpływów
z tzw. podatku europejskiego jest mało prawdopodobne ze względu
na wyraźny sprzeciw dużej grupy krajów. Grupą wydatków, która zapewne
wzbudzi najwięcej dyskusji między krajami członkowskimi, są wydatki na
finansowanie Wspólnej Polityki Rolnej oraz pomoc regionalną. Poważnym
obszarem do negocjacji będzie także kwestia rabatów, z których korzystała
dotychczas wielka Brytania oraz niektóre inne kraje będące płatnikami netto.
Kształt przyszłego budżetu UE będzie uzależniony od modelu integracji,
który w praktyce będzie realizowany. Podstawowe znaczenie ma to, czy przyszły
model integracji ograniczał się będzie do realizacji ambitnych długookresowych
celów, czy tylko do doraźnych działań interwencyjnych. Czynnikiem,
który będzie silnie rzutował na przebieg negocjacji w sprawie finansowania
Unii w okresie po 2013 roku, jest stan finansów publicznych w krajach członkowskich,
w szczególności w tych, które są płatnikami netto. Światowy kryzys
ekonomiczny przyczynił się do poważnego wzrostu deficytów budżetowych,
a w efekcie zadłużenia publicznego. Możliwości zwiększania zasobów unijnego
budżetu są zatem dość ograniczone.