Abstrakt
Twórcy koncepcji społecznej gospodarki rynkowej dążyli do sformułowania
schematu polityki gospodarczej, dzięki któremu możliwe byłoby osiągnięcie
efektywnej realizacji materialnego zadania gospodarki bez naruszania
uznawanych przez społeczeństwo wartości, jakimi są wolność i sprawiedliwość.
Ich zdaniem, osiągnięcie tego celu jest możliwe dzięki polityce tworzenia ładu
gospodarczego i pozostawieniu procesu gospodarczego podmiotom rynkowym.
Jednak badania ekonomistów głównego nurtu wskazują na wiele ułomności,
które nie pozwalają na jego w pełni efektywne funkcjonowanie. Jedną
z tych ułomności jest problem przywłaszczenia, dokładniej – jego skutki. Chęć
maksymalizacji zysku przez przedsiębiorstwa, w sytuacji gdy ich inwestycje
mogą zostać przywłaszczone przez inne firmy, skłania je do ich zaniechania.
Skutkiem tego jest pogorszenie się efektywności gospodarowania oraz tworzenie
rent ekonomicznych w ugrupowaniach przedsiębiorców. Celem niniejszego
artykułu jest bliższa analiza problemu przywłaszczenia oraz możliwości
jego przezwyciężenia w ramach społecznej gospodarki rynkowej za pomocą
środków nienaruszających jej fundamentalnych zasad. Przezwyciężanie problemu
przywłaszczenia stwarza szanse na skuteczniejsze stosowanie środków
dyskrecjonalnych w sytuacji głębokiej depresji gospodarczej bez naruszania tych zasad.