Abstrakt
Historyczne, kulturowe i geopolityczne więzi Norwegii z Europą nie były
nigdy kwestionowane. Losy tego nordyckiego kraju, pomimo geograficznych
uwarunkowań, sprawiły, że posiada on jedyny w swoim rodzaju status outsidera
wśród swoich – czyli w odniesieniu do krajów Unii Europejskiej. Ścisła
więź gospodarcza i polityczna realizowana jest głównie w ramach układów
bilateralnych oraz poprzez strukturę Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego
Handlu. Najważniejszą umową regulującą relacje ekonomiczne między
Norwegią a UE jest porozumienie o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
które zobowiązuje kraj do wdrażania przepisów unijnych dotyczących rynku
wewnętrznego. Należy mieć świadomość, że status Norwegii w dużej mierze
jest zdeterminowany przez charakterystyczny model gospodarki. Kraj jest
zaliczany do najbogatszych na świecie i – co ważniejsze – opiera swoją płynność
finansową w dużej mierze na wydobyciu i sprzedaży zagranicznej surowców
energetycznych, które chce samodzielnie kontrolować. Jest to główna
przyczyna tego, że kraj nie stał się oficjalnym członkiem struktur Unii Europejskiej.
Dwukrotnie ta idea została odrzucona w referendum. Norwegowie
nadal pozostają bardzo eurosceptyczni. Polityka, którą prowadzi Norwegia
względem Unii Europejskiej, często porównywana jest do tzw. zbierania wiśni
(cherry picking), tj. implementowania tylko tych przepisów, które pozostają
wygodne. Niemniej jednak współpraca jest określana jako uprzywilejowane
partnerstwo, a oficjalne dokumenty ukazują Norwegię jako kraj w 3/4 zintegrowany
z UE.