Abstrakt
W sferze tradycyjnej dyplomacji współpraca Polski i Stolicy Apostolskiej
jest ograniczona do wąskiego zakresu spraw dotyczących obrony wolności
religijnej i promocji wartości w polityce międzynarodowej (np. ochrona praw
chrześcijan na świecie). W wielu kwestiach dzielą je rozbieżności, np. w sferze
ekologii i sposobu pomocy uchodźcom. Duży niewykorzystany potencjał
współpracy między Polską a Stolicą Apostolską tkwi w sferze dyplomacji
publicznej. Religijność Polaków jest czynnikiem wyróżniającym Polskę wśród
innych państw i wpływa na jej pozycję międzynarodową. W relacjach ze Stolicą
Apostolską jest to atut, ale z punktu widzenia państw promujących inne
religie lub systemy wartości może być postrzegane negatywnie. W dyplomacji
publicznej prowadzonej przez MSZ aspekt religijny był do końca 2015 r.
nieobecny, ale po przejęciu władzy przez PiS podkreślono rolę chrześcijańskiej
tożsamości w sferze budowania wizerunku kraju. W tym kontekście
szczególną okazją do promocji kraju będą Światowe Dni Młodzieży w 2016 r.
w Krakowie. Dla określenia perspektyw współpracy dyplomatycznej Polski ze
Stolicą Apostolską duże znaczenie ma zdefiniowanie znaczenia religii w polskiej
polityce zagranicznej. Z jednej strony w wielu krajach religia została
wręcz całkowicie wyeliminowania ze sfery dyplomatycznej, ale z drugiej dla
niektórych państw stała się ważnym elementem ich aktywności międzynarodowej
(np. prezydent Rosji stał się postrzegany w niektórych kręgach wręcz
jako obrońca chrześcijan). W Polsce po każdych kolejnych wyborach parlamentarnych
można oczekiwać poważnych zmian w podejściu do sfery religijnej.
Próba nawiązania współpracy MSZ z instytucjami katolickimi w ramach
polskiej dyplomacji publicznej, zapoczątkowana na przełomie lat 2015 i 2016,
wywołuje pewne kontrowersje. Wpisuje się to w burzliwą debatę na temat roli
Kościoła katolickiego w polskim życiu politycznym, toczącą się od wielu lat,
co wpływa również na relacje Polski ze Stolicą Apostolską.