Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie wpływu oficjalnych wystąpień przedstawicieli
niemieckich wysiedlonych oraz innych polityków tego kraju na współczesne
relacje ze wschodnimi sąsiadami Niemiec, w szczególności z Polską,
w kontekście współczesnych procesów zachodzących z Europie. Tekst opiera
się w przeważającej części na analizie niemieckojęzycznych publikowanych
źródeł. Przy analizie fragmentów wystąpień czołowych działaczy niemieckich
ziomkostw oraz polityków, reprezentujących poszczególne opcje polityczne
w tym kraju, wykorzystano metodę komparatystyczną. Celem organizowania
tego typu przedsięwzięć było podtrzymanie zainteresowania o pamięci wysiedlonych
Niemców wśród społeczeństwa oraz polityków w tym kraju. Podjęta
przez niemieckich wysiedlonych dyskusja na temat roli pamięci zbiorowej
o II wojnie światowej stanowiła też za Odrą istotną część debaty przed tzw.
wschodnim rozszerzeniem Unii Europejskiej w 2004 r., co wpływało także
na relacje między Polską a Niemcami. O politycznym charakterze tej dyskusji
świadczył również fakt, iż część niemieckich wysiedlonych starała się
łączyć tematykę związaną z integracją europejską z problemami wynikającymi
z zaszłości historycznych w relacjach ze wschodnim sąsiadami. Świadczyła
o tym choćby obecność podczas Dni Stron Ojczystych ówczesnego przewodniczącego
Parlamentu Europejskiego – Hansa Gerta Pötteringa, który mówił
m.in. o problemie roszczeń odszkodowawczych we współczesnych relacjach
polsko-niemieckich. Wykorzystywanie wydarzeń historycznych w polityce nierzadko
stanowiło też w pierwszej dekadzie XXI w. próbę odwrócenia uwagi
od bieżących problemów zarówno po obu stronach Odry, jak i w innych krajach regionu.