Abstrakt
Konieczność ochrony własnego (krajowego) rynku podnoszono od setek
lat. Wraz z rozwojem kapitalizmu i szkół ekonomicznych obok głównego
nurtu w ekonomii klasycznej gloryfikującej m.in. wolną wymianę handlową
powstały alternatywne szkoły i kierunki wskazujące na potrzebę protekcji.
Polityka protekcjonizmu może przybrać różnorodne rodzaje, w tym poruszaną
w artykule postać ochrony celnej, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji
infant industry, cła optymalnego, a także subsydiów dla producentów,
promocji eksportu itd. Mimo dość powszechnej krytyki stosowania protekcji
celnej należy uznać, że postulaty artykułowane w XIX w. przez F. Lista,
a także A. Hamiltona mają solidne podstawy teoretyczne i wielu współczesnych
ekonomistów (np. P. Krugman) wykazuje zalety płynące z takiej polityki.
Autor, wykorzystując modele teoretyczne, dokonał oceny wpływu cła
wychowawczego z uwzględnieniem dobrobytu społecznego kraju (małego
i dużego) nakładającego cło, jak i dobrobytu ogólnoświatowego. Posłużył się
też danymi statystycznymi dotyczącymi gospodarek Wielkiej Brytanii, USA,
Japonii, a szczególnie Niemiec. Wymowny jest przykład dotyczący rozwoju,
ochrony i dominacji przemysłu hutniczego, w tym stalowego w Rzeszy Niemieckiej.
Autor użył również modelowania ekonometrycznego (kliometrycznego)
w celu wykazania zależności pomiędzy szybkim wzrostem produkcji
stali a protekcjonistyczną polityką prowadzoną przez rząd niemiecki. Ważnym
elementem pozostaje ocena możliwości stosowania ochrony celnej we współczesnej
gospodarce, w szczególności w przypadku krajów rozwijających się.